In oktober en november krijgen zo’n 6 miljoen mensen van hun huisarts een uitnodiging voor de jaarlijkse griepprik. De griepprik is voor mensen van 60 jaar en ouder en voor volwassenen en kinderen met bepaalde medische aandoeningen. Een griepprik is niet verplicht. Iemand kiest zelf om wel of niet van het aanbod gebruik te maken.
Griep is erger dan verkoudheid
Van griep krijg je plotseling hoge koorts, hoofdpijn, spierpijn en koude rillingen. Het kan 1 tot 3 weken duren voordat je weer beter bent. Griep wordt veroorzaakt door het griepvirus (influenzavirus). Het is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen. In het dagelijks spraakgebruik worden verkoudheid en griep vaak door elkaar gebruikt.
Griep is heel besmettelijk
Door praten, hoesten of niezen worden de griepvirussen verspreid. Dit gebeurt vooral in ruimten waar mensen dicht bij elkaar zitten en waar slecht geventileerd wordt, bijvoorbeeld in een trein of bus, een school of kinderdagverblijf. Ook worden virussen overgedragen via handen en voorwerpen, zoals een deurknop. Als iemand bijvoorbeeld na het vastpakken van de deurknop zijn mond, neus of ogen aanraakt, kan hij besmet worden.
1 op de 10 mensen krijgt griep
De Wereldgezondheidsorganisatie schat in dat wereldwijd jaarlijks 5 tot 10% van de volwassenen getroffen wordt door griep en 20 tot 30% van de kinderen. Dit wordt ook bevestigd door Nederlandse cijfers. Het percentage kan per jaar verschillen en is daarom een gemiddelde over meerdere jaren. Jaarlijks overlijden 2700 mensen aan de gevolgen van griep
Mogelijke gevolgen van griep
Longontsteking of hartproblemen
Bij de meeste mensen veroorzaakt het griepvirus alleen een infectie van de luchtwegen. Zij zijn meestal binnen 1 tot 3 weken volledig genezen van deze infectie. Bij sommige mensen verloopt griep ernstiger en kunnen complicaties ontstaan. De meest voorkomende complicatie is een longontsteking. Andere ernstige complicaties zijn een hartinfarct of hartfalen.
Een ziekte (bijvoorbeeld diabetes) kan erger worden
Als u al een chronische ziekte heeft, kunnen de klachten van deze ziekte tijdelijk verergeren als gevolg van de griep. Dit geldt onder andere voor mensen met diabetes en voor mensen met longaandoeningen, hartaandoeningen of nieraandoeningen. Mensen met astma kunnen tijdens de griep bijvoorbeeld meer of ernstigere astma-aanvallen krijgen.
Gezondheid kan minder goed blijven
Als de griep bij u ernstig verloopt of als er complicaties optreden, is het mogelijk dat u niet meer zo gezond wordt als u voor de griep was. Ook is het mogelijk dat de chronische ziekte die u al had, blijvend verslechterd is ten gevolge de griep.
De griepprik beschermt
40% minder kans op griep
De kans om griep te krijgen is 40% kleiner als u een griepprik heeft gehad. Dit is een gemiddeld cijfer. De kans verschilt per seizoen en hangt af van ontwikkelingen per virus binnen het seizoen. Ook de leeftijd en het immuunsysteem van personen die wel en niet gevaccineerd zijn, bepalen mede de effectiviteit van de griepprik.
Toch griep? Vaak minder ernstig ziek
Als u na de griepprik toch griep krijgt, wordt u meestal vaak minder ernstig ziek. Uit onderzoek onder grote groepen mensen blijkt dat de griepprik, als je toch ziek wordt, het risico op ernstige ziekten vermindert. Voor individuen is dit effect nog niet goed vast te stellen. Hier wordt nog meer onderzoek naar gedaan.
Met de griepprik is de kans groter dat u gezond blijft of als u toch ziek wordt, sneller en beter herstelt. Daarmee helpt de griepprik u zo gezond en actief mogelijk te blijven.
Elk jaar een nieuw griepvaccin
Griepvirussen veranderen regelmatig. Daardoor zijn er heel veel verschillende griepvirussen, die ieder winterseizoen weer anders zijn. De griepprik heeft daarom ieder jaar een andere samenstelling. Deskundigen voorspellen welke virussen zij het komende winterseizoen verwachten. Deeltjes van deze virussen komen in de griepprik. Het vaccin beschermt u alleen voor griep in dat griepseizoen. Soms is het griepvirus anders dan verwacht of overheerst een ander virus. De griepprik werkt dan minder goed, maar beschermt u wel.
De griepprik wordt gratis aangeboden aan kinderen en volwassenen die extra risico lopen om ernstig ziek te worden door griep.
Voor de meeste mensen is griep vervelend, maar onschuldig. Sommige mensen lopen meer risico om ernstig ziek te worden door de griep.
De Gezondheidsraad adviseert deze mensen de griepprik te halen. Het gaat om mensen met:
- Een leeftijd van 60 jaar en ouder;
- Longziekten en aandoeningen aan de luchtwegen, zoals astma, chronische bronchitis of longemfyseem;
- Hartziekten, zoals mensen die een hartaanval gehad hebben, mensen die hartklachten hebben zoals hartritmestoornissen, of mensen die een hartoperatie hebben ondergaan;
- Diabetes (suikerziekte); niet alleen mensen die insuline spuiten, maar ook de mensen die tabletten met bloedsuikerverlagende middelen slikken of een diabetesdieet volgen;
- Een nieraandoening; vooral als de nieren door een ziekte niet goed werken (dus niet bij nierstenen);
- Weinig weerstand door andere ziekten of door een medische behandeling; bijvoorbeeld mensen die recent een beenmergtransplantatie hebben ondergaan, mensen die met hiv humaan immunodeficiëntievirus zijn geïnfecteerd, mensen waarbij de milt is verwijderd (asplenie), mensen met een auto-immuunziekte met verminderde weerstand, mensen met leukemie (bloedkanker) en mensen die chemotherapie of bestraling ondergaan;
- Een leeftijd vanaf 6 maanden tot 18 jaar die langdurig salicylaten gebruiken (bijvoorbeeld bij chronische darmaandoeningen);
- Een verstandelijke handicap die in een instelling wonen;
- Een verminderde weerstand tegen infecties, bijvoorbeeld door levercirrose;
- Een woning in een verpleeghuis, die niet vallen onder bovengenoemde categorieën.
Als u tot één van deze groepen hoort, is het belangrijk dat u jaarlijks tussen half oktober en half november de griepprik haalt. Ook als u zich nu gezond voelt, kunt u ernstig ziek worden van de griep.
Mensen van 60 jaar en ouder krijgen een griepprik aangeboden omdat zij vanwege hun leeftijd een minder actief afweersysteem hebben. Hierdoor kunnen zij sneller en erger ziek worden door griep en bijvoorbeeld een longontsteking krijgen.
U behoort niet tot de doelgroep?
Als u niet tot de doelgroep van de gratis griepprik behoort, kunt u de griepprik zelf betalen. U vraagt dan bij uw huisarts een recept voor de griepprik. U koopt het griepvaccin bij de apotheek en gaat met het vaccin naar uw huisarts die de prik zet. U betaalt voor het vaccin en voor het zetten van de prik. Soms vergoedt de zorgverzekering de griepprik. Vraag uw zorgverzekeraar hiervoor om meer informatie. Er zijn ook werkgevers die de hun werknemers de griepprik aanbieden.
Griepprik en kinderen
Als uw kind behoort tot de doelgroep van de griepprik, krijgt u een uitnodiging van uw huisarts om uw kind te laten vaccineren.
Kinderen tussen 6 maanden en 9 jaar oud die voor de eerste keer tegen griep worden ingeënt, krijgen twee griepprikken. Ze krijgen een eerste griepprik en vier weken later de tweede. Dit is nodig om het lichaam genoeg afweerstoffen tegen de griep aan te laten maken. Is een kind ouder dan 9 jaar, en wordt het voor het eerst tegen de griep ingeënt? Dan krijgt het maar één griepprik.
Wie mogen geen griepprik krijgen?
- Kinderen die jonger zijn dan 6 maanden.
- Mensen die koorts hebben. In dat geval moet u de griepprik pas halen als u geen koorts meer heeft. Overleg hierover met uw huisarts. Bent u alleen verkouden? Dan kunt u de griepprik gewoon halen.
- Mensen die een stootkuur prednison hebben gekregen. U kunt het halen van de griepprik beter uitstellen. Overleg hierover met uw huisarts.
- Mensen voor wie binnen 48 uur na de vaccinatie een operatie staat gepland. Overleg met uw huisarts over het meest geschikte moment om de griepprik te halen.
- Bent u allergisch voor de bestanddelen van de griepprik, zoals kippenei-eiwit of de antibiotica gentamicine of neomycine? Meestal kunt u dan gewoon de griepprik krijgen. Tenzij u bekend met een anafylactische reactie. Overleg met uw huisarts of en hoe u het beste ingeënt kunt worden.
Als u in aanmerking komt voor een griepprik heeft u reeds een uitnodiging gekregen met alle informatie. Wij vaccineren op dinsdag 5 en woensdag 6 november.
Met uw eventuele vragen kunt u bij onze doktersassistentes terecht.
